वर्णमाला

वर्णमाला: थोडक्यात महत्त्वाचे
  • व्याकरण :
भाषेतील वाक्ये ,वाक्यातील शब्द व
त्याच्या परस्परांशी असलेला संबंध
ज्या शास्त्रात केला जातो त्यास व्याकरण म्हणतात.
  • वर्ण विचार :
ज्या शब्दाचे पृथक्करण होत नाही त्यास वर्ण म्हणतात.
  • १) स्वर : ज्या वर्णाचा उच्चार स्वतंत्रपणे पुर्ण होतो त्यास स्वर म्हणतात .
  1. ऱ्हस्व स्वर : अ,इ,उ,ऋ,लृ .
  2. दिर्घ स्वर : आ,ई ,ऊ,ए,ऐ,ओ,औ.
  3. स्वरादी : ज्या वर्णाचा उच्चार अगोदर स्वराच्या साह्याने होतो त्यास स्वरादी म्हणतात . उदा- अं,आ:
  4. सहजतीय स्वर :एकाच उच्चार स्थानातून निघणारे . उदा- अ,आ /इ ,ई /उ ,ऊ .
  5. विजातीय स्वर : भिन्न उच्चार स्थानातून निघणारे स्वर. उदा- अ ,इ /आ ,ई /अ ,उ .
  6. सयुक्त स्वर :दोन स्वर मिळून बनलेले स्वर म्हणजे सयुक्त स्वर होय . उदा- अ +इ =ऐ , अ +उ =ओ ,अ +ओ =औ .
  • २) व्यंजन :ज्या वर्णाचा उच्चार स्वराचे साह्य घेऊन होतो त्यास व्यंजन म्हणतात .
  1. महाप्राण व्यंजन : ,चे प्राबल्य असते.
  2. अल्प प्राण व्यंजन :,चे प्राबल्य नसते.
  3. स्पर्श व्यंजन :क ,च ,ट ,त ,प
  4. अंतस्थ व्यंजन :य,र,ल ,व.
  5. उष्ण व्यंजन :श ,ष ,स
  6. नासिक्य : ड;,त्र ,ण ,न ,म .
    ३) वर्णाची उच्चार स्थाने :
    1. कंठ्य :क,अ,आ.
    2. तालव्य :च,इ,ई,
    3. मूर्धन्य :ट ,र,स.
    4. दंत्य : त,ल,स
    5. ओष्ठ्य :प,उ,ऊ .
    6. अनुनासिक : ड;,त्र ,ण ,न ,म,
    7. कंठ तालव्य :ए ,ऐ.
    8. कंठ ओष्ठ :ओ,औ.
    9. दान्तोष्ठ : व .

    Tags :